مترجم: شیما سادات قائم مقامی
منبع:راسخون




 

این مقاله به بیان ارتباط میان سطح اسید اوریک خون و بیماری نقرس می‌پردازد. در ادامه به بررسی مواد غذایی که سطح اسید اوریک را تحت تأثیر قرار می‌دهند و در نتیجه موجب درد مفصلی که یکی از علائم اصلی نقرس می‌باشد، می‌گردند و نیز درمان‌های خانگی این بیماری می‌پردازیم.
سطح بالای اسید اوریک در خون موجب تشکیل کریستال‌های اسید می‌گردد و هنگامی که این کریستال‌ها در مفاصل اندام‌ها رسوب می‌کند، فرد درد شدیدی به خصوص در یکی از مفاصل پا احساس می‌کند. این عارضه در پزشکی نقرس نامیده می‌شود که نوعی آرتریت یا التهاب مفصل است. در صورتی که بیماری به طور صحیح تشخیص داده نشود، کریستال‌ها در مفاصل یا بافت‌های اطراف رسوب می‌کنند و تبدیل به توده‌های سخت می‌گردند. این توده‌ها تافی نامیده می‌شوند. در ابتدا به بررسی سطح طبیعی اسید اوریک در خون و علائم بیماری نقرس می‌پردازیم.

سطح اسید اوریک در خون

سطح طبیعی اسید اوریک 3 تا 7 میلی گرم در دسی لیتر است. اسید اوریک در ضمن متابولیسم پورین تولید می‌گردد و از طریق ادرار از بدن دفع می‌گردد. اگر بدن نتواند مقادیر بیشتر اسید اوریک را از طریق ادرار دفع کند (اختلال عملکرد کلیه)، یا بدن مقادیر بیشتری از آن را تولید نماید، سطح اسید اوریک در خون بالا می‌رود. این سطح بالا ممکن است به طور جدی سلامت فرد را تحت تأثیر قرار دهد. پورین‌ها، ترکیبات نیتروژن داری هستند که به طور طبیعی در انواع مواد غذایی مانند قارچ‌، نخود فرنکی سبز، سبوس گندم، محصولات گوشتی و ماهی یافت می‌گردند. فرد مبتلا به نقرس می‌بایستی از مصرف مواد غذایی غنی از پورین خودداری نماید.
سطح پایین اسید اوریک نادر است. بیماری‌های کلیه یا کبد، تماس‌های مکرر با مواد شیمیایی سمی و بیماری‌های ژنتیکی (نقص‌های ژنتیکی) معمولاً عامل سطح پایین اسید اوریک خون می‌باشند.
تشکیل کریستال‌های اسید اوریک هنگامی رخ می‌دهد که سطح اسید اوریک بیشتر از 6.8 میلی گرم در دسی لیتر ( 0.4میلی مول در لیتر) می‌‌گردد. بنابراین، سطح بالای 6.8 میلی گرم در دسی لیتر اسید اوریک خطرناک تلقی می‌گردد. افراد مبتلا به نقرس می‌بایستی سطح اسید اوریک خون خود را در حدود 6 میلی گرم در دسی لیتر (0.35میلی مول در لیتر) حفظ کنند. سطح کمتر از 6 معمولاً بی خطر است، اما 6 تا 6.8 خطرناک در نظر گرفته می‌شود و بالاتر از 6.8 برای بدن مضر و آسیب رسان است.
آزمایش ساده‌ی خون که به عنوان تست اسید اوریک شناخته می‌شود به اندازه گیری سطح آن در خون کمک می‌کند. سطح بالای اسید اوریک در خون هایپر اوریسمی نامیده می‌شود و این وضعیت در مبتلایان به نقرس، دیابت، هایپو پاراتیروئیدیسم، مشکلات کلیوی و مسمومیت با سرب دیده می‌شود. همچنین اسید اوریک بالای خون از جمله عوارض جانبی شیمی درمانی و رادیوتراپی می‌باشد. سالانه میلیون‌ها نفر از افراد جوان و پیر مبتلا به نقرس تشخیص داده می‌شوند.

علائم

سطح بالای اسید اوریک و حملات نقرس در ارتباط با یکدیگر می‌باشند. بالا رفتن سطح اسید اوریک در خون موجب تشکیل و رسوب کریستال‌ها در مفاصل به خصوص در پا می‌گردد. علائم نقرس شامل موارد زیر می‌باشد:

-درد شدید در مفصل کوچک انگشت بزرگ پا
-درد شدید در مفاصل مچ‌ پاها، زانوها، مچ‌ دست‌ها، انگشتان و آرنج‌ها
-قرمزی پوست در مفصل آسیب دیده
-افزایش درد و حساسیت در ناحیه مفصل آسیب دیده
-تب
-گرمی و تورم در اطراف مفصل آسیب دیده
-دردی که ساعت‌ها تا روزها ادامه پیدا می‌کند.
-ممکن است بدون درمان درد از بین برود اما زمان بر است.
-درد و تورم ناگهانی
-حملات حاد تکرار شونده‌ی درد و تورم
-در صورتی که درد زانو وجود داشته باشد، خم کردن پا با محدودیت و دشواری همراه است.
-سختی و دشواری در راه رفتن

درمان‌های خانگی

برای جلوگیری از سطح بالای اسید اوریک، شما بهتر است رژیم غذایی پیشگیری کننده از نقرس را دنبال کنید. مبتلایان به نقرس می‌بایستی از مصرف گوشت، غذای دریایی، سبزیجات، برخی گیاهان از جمله اسفناج، گل کلم، مارچوبه، قارچ‌ها، الکل و سایر موارد خودداری کنند. افرادی که اضافه وزن دارند بهتر است رژیم غذایی به منظور کاهش وزن را دنبال کنند. این کار سبب کاهش تعداد از طریق مصرف C حملات و نیز شدت حمله‌ها می‌گردد. درمان طبیعی نقرس شامل ورزش منظم، دریافت کافی و مناسب ویتامین
میوه‌ها و آب میوه‌ها، شستشوی پاها در آب زنجبیل به مدت 30 دقیقه، و استفاده از خمیر پودر خردل و گندم (در نسبت‌های برابر) در موضع مفاصل دردناک و نوشیدن مقادیر فراوان آب در طول روز می‌باشد. گیلاس، سیب و موز برای درمان نقرس بسیار مفید است.
هر فرد پیر یا جوان ممکن است به نقرس مبتلا گردد، اما این بیماری در مردان شایع‌تر است. زنان پس از یائسگی در معرض خطر بیشتری می‌‌باشند. از دست دادن آب بدن، جراحت، دمای بالای بدن، وعده‌های حجیم غذایی، مصرف بیش از اندازه الکل، ضربه‌ی اخیر یا جراحی می‌تواند موجب حمله‌ی نقرسی گردد. بیماری نقرس نوعی بیماری مزمن پیشرونده است و مراقبت و درمان طولانی مدت این بیماری نقش مهمی در پیشگیری از حملات بعدی دارد.

/ج